خرید PDF درسنامه این فصل

۴,۹۰۰ تومانافزودن به سبد

خرید PDF درسنامه تمامی 15 فصل

۵۹,۰۰۰ تومانافزودن به سبد

درسنامه

درسنامه علوم این فصل

نمونه سوال تستی

نمونه سوال تستی علوم این فصل

exam icon

نمونه سوال تشریحی این فصل

پاسخ فعالیت ها

پاسخ فعالیت علوم این فصل

پاورپوینت

پاورپوینت علوم این فصل

video icon

فیلم آموزشی علوم این فصل

علوم نهم فصل 15: با هم زیستن

علوم نهم فصل 15: با هم زیستن، در این برگه سعی شده است با توجه به همزیستی جانداران مطالب متناسب با نیاز دانش آموزان گردآوری شود.

کاربران گرامی، لازم است پس از مطالعه این برگه، سوالات این فصل را به دقت پاسخ دهید و با بررسی پاسخنامه آن، آموخته های خود را تحلیل کنید تا عمق یادگیری شما گسترش یابد.

محیط زندگی جانداران از (عوامل زنده) جانداران دیگر (و عوامل غیر زنده ) مانند آب، هوا، دما تشکیل شده است که بر هم تأثیر می گذارند.

عوامل زنده و غیر زندهٔ محیط و تأثیرهایی که برهم می گذارند، سیستمی به نام بوم سازگان می سازند.

علوم نهم فصل 15: با هم زیستن بوم سازگان

انواع متفاوتی از بوم سازگان های خشکی، آبی و خشکی آبی وجود دارد.صرف نظر از اینکه بوم سازگان از چه نوع و در چه اندازه ای باشد دو فرایند مهمِ انتقال انرژی و چرخهٔ مواد در آن اتفاق می افتد.

انتقال انرژی در زنجیره ها و شبکه های غذایی رخ می دهد.

از تولیدکننده تا مصرف کننده:

هر زنجیره غذایی از تعدادی جاندار تشکیل می شود.اولین حلقهٔ هر زنجیره غذایی، جانداری است که از مواد معدنی، مواد آلی می سازد.به چنین جاندارانی تولیدکننده می گویند.حلقه های بعدی زنجیره های غذایی، جاندارانی اند که این توانایی را ندارند و به آنها مصرف کننده می گویند.علوم نهم فصل 15: با هم زیستن شبکه غذایی

از تولیدکننده تا مصرف کننده:

هر زنجیره غذایی از تعدادی جاندار تشکیل می شود.اولین حلقهٔ هر زنجیره غذایی، جانداری است که از مواد معدنی، مواد آلی می سازد.به چنین جاندارانی تولیدکننده می گویند.حلقه های بعدی زنجیره های غذایی، جاندارانی اند که این توانایی را ندارند و به آنها مصرف کننده می گویند.علوم نهم فصل 15: با هم زیستن شبکه غذایی

مصرف کنندگان به جانداران تولیدکننده وابسته اند؛ زیرا ماده و انرژی موردنیاز را از آنها به دست می آورند.

زنجیره های غذایی در یک بوم سازگان، به همدیگر  متصل هستند و شبکهٔ غذایی را تشکیل می دهند.

هرم ماده و انرژی – علوم نهم فصل 15

همهٔ ماده ای که گیاه با استفاده از انرژی خورشید ساخته است، به آخرین مصرف کننده نمی رسد؛ بلکه در هر تَراز مقداری از ماده و انرژی آن کم می شود .

هرم ماده و انرژی - علوم نهم فصل 15

اگر مقدار انرژی و ماده ای را که در زنجیره های غذایی از جانداری به جاندار دیگر منتقل می شود، محاسبه کنیم، معلوم می شود که فقط حدود 10 درصد ماده و انرژی از یک تراز به تراز بعدی منتقل می شود.
کاهش مقدار ماده و انرژی را در بوم سازگان به شکل هرم نشان می دهند.

تجزیه کنندگان:

بعضی مصرف کنندگان در بوم سازگان نقش تجزیه کنندگی دارند.تجزیه کنندگان، انرژی مورد نیاز خود را از بقایای جانداران دیگر به دست می آورند انواعی از قارچ ها و باکتری ها نقش مهمی در تجزیهٔ بقایای جانداران دارند.

تجزیه کنندگان

تجزیه کنندگان، مولکول های آلی را تا حدّ تشکیل مولکول های ساده ای مانند کربن دی اکسید، آب ، گازهای گوگرد دار و نیتروژن دار تجزیه می کنند و سبب برگشت مواد به خاک، آب و هوا می شوند.

روابط بین جانداران – علوم نهم فصل 15

بین جانداران در هر بوم سازگان سه نوع ارتباط همزیستی، شکار و شکارچی و رقابت را می توان تشخیص داد.

همزیستی:

همسفرگی، همیاری و انگلی سه شکل از رابطهٔ همزیستی اند.در همسفرگی یک جاندار سود می برد؛ در حالی که جاندار دیگر سود نمی برد یا زیانی نمی بیند.در همیاری هر دو جاندار سود می برند؛

همیاری

گاهی رابطهٔ همزیستیِ دو جاندار به تشکیل موجودی جدید می انجامد. گلسنگ چنین موجودی است که از همزیستی قارچ و جلبک تشکیل می شود.

همزیستی قارچ و جلبک در گلسنگ

قارچ، مواد معدنی را برای جلبک فراهم می آورد و جلبک با انجام دادن فتوسنتز، کربوهیدرات های مورد نیاز خود و قارچ را تأمین می کند.

گلسنگ ها سبب تشکیل خاک از سنگ می شوند،

از گلسنگ ها مواد رنگی و دارویی استخراج می شود.همچنین بخشی از غذای جانورانی مانند گوزن را تشکیل می دهند.

در رابطهٔ انگلی، میزبان زیان می بیند؛ ولی جانداری که درون یا رویِ بدن میزبان زندگی می کند و انگل نامیده می شود، سود می برد.

شکار و شکارچی:

شکار کردن از راه های تأمین غذا در جانوران گوشتخوار است.

بعضی جانورانِ شکارچی به دنبال طعمه می دوند اما جانوری مانند شقایق دریایی درجای خود ثابت است .

شکار و شکارچی

جانورانی که شکار می شوند(صید)، ویژگی هایی دارند که احتمال شکار شدن آنها را کم می کنند.

استتار:

بعضی جانوران در جایی قرار می گیرند که تشخیص آنها از زمینه دشوار است و به این علت از دید شکار یا شکارچی مخفی می مانند.

استتار

رقابت:

رقابت هنگامی ایجاد می شود که جانداران نیازهای مشابهی داشته باشند و نیازهای خود را از منابع مشترکی تأمین کنند.جانوران معمولاً برای غذا، آب و محل زندگی و انتخاب جفت با هم رقابت می کنند.

رقابت

گاهی رقابت  چنان شدید می شود که دو جانور با هم می جنگند

تنوع زیستی:

تنوع زیستی در تعریفی ساده به معنای تنوع گونه های جانداران و محیطی است که این جانداران در آن زندگی می کنند.

هر چه تعداد گونه های جانداران در محیط بیشتر باشد، تنوع زیستی آن محیط بیشتر است.

جانداران نیازهای متفاوتی دارند و در زیستگاه هایی با آب و هوای متفاوت زندگی می کنند؛

بنابراین تنوع محیط به معنای فراهم شدن زیستگاه های مناسب برای زیستن انواعی از جانداران است.

طول عمر زمین، عوامل طبیعی متفاوتی مانند یخ بندان یا سقوط شهاب سنگ، سبب از بین رفتن گونه ها و در نتیجه کاهش تنوع زیستی شده است .

امروزه فعالیت های انسانی مهم ترین خطر برای کاهش تنوع زیستی و عامل انقراض گونه های جانوری و گیاهی اند.

فعالیت های انسانی

وقتی می گوییم گونه ای منقرض شده به این معناست که هیچ فرد زنده ای از آن گونه درطبیعت وجود ندارد.تنوع زیستی، علاوه بر تنوع جانداران، شامل تنوع روابط، تنوع محیط های زیست و… می شود.

علوم نهم فصل 15: با هم زیستن

خرید PDF درسنامه این فصل

۴,۹۰۰ تومانافزودن به سبد

خرید PDF درسنامه تمامی 15 فصل

۵۹,۰۰۰ تومانافزودن به سبد