چگونگی شکل‌گیری صفحات تکتونیکی زمین

51-20.JPGمطالعه صورت گرفته توسط محققان درخصوص معمای صفحات تکتونیکی زمین نشان می‌دهد، این صفحات در طول یک میلیارد سال شکل گرفته‌اند.

  محققان زمین‌شناسی کشف کرده‌اند که خارجی‌ترین لایه زمین یا لیتوسفر (lithosphere) در اثر جنبش در لایه‌های ویسکوز زیرین تضعیف شده است و این فرآیند زمانی روی می‌دهد که یک صفحه در زیر صفحه دیگر قرار می‌گیرد.

 در حدود چهار میلیارد سال قبل، بخش‌های سردتر پوسته زمین به زیر لایه‌های گرمتر گوشته فوقانی کشیده شدند که باعث تخریب و تضعیف پوسته اطراف شد.

 این فرآیند بارها و بارها ادامه پیدا کرد تا نقاط تضعیف شده، مرز صفحات زمین‌ساخت یا تکتونیکی (tectonic plates) را تشکیل دادند.

 برای بررسی شکل‌گیری صفحات زمین‌ساخت، محققان دانشگاه ییل با همکاری دانشگاه لیون فرانسه یک مدل رایانه‌ای از پوسته زمین در چند میلیارد سال قبل طراحی کردند.

 این مدل شامل یک منطقه کم فشار در پایه پوسته است که باعث حرکت بخشی از پوسته به زیر گوشته فوقانی می‌شود که این شرایط احتمالا در آغاز تاریخچه زمین روی داده بود؛ با تکرار مداوم این فرآیند، یک صفحه زمین‌ساخت بزرگ با یک منطقه فرورانش فعال ایجاد شد.

 فرورانش (subduction) در زمین‌شناسی، فرآیندی است که در مرزهای همگرا بوسیله قرار گرفتن یک زمین‌ساخت در زیر صفحه دیگر روی می‌دهد.

به گفته «دیویدبرکوویچی» نویسنده این مقاله و از محققان دانشگاه ییل، در طول یک دوره طولانی‌تر، همین فرآیند می‌توانست به ایجاد صفحات زمین‌ساخت بیشتری منجر شود و یک مکانیسم فیزیکی می‌تواند این رویداد را دقیقا توضیح دهد.

 این فرآیند چهار میلیارد سال قبل شروع شد و باعث ایجاد شکستگی کامل در سه میلیارد سال قبل شد.

 به گفته «رابرت اشترن» از محققان دانشگاه تگزاس، شواهد قطعی از شکل‌گیری صفحات زمین‌ساخت زودتر از یک میلیارد سال قبل وجود ندارد، اما مکانیسم جدید اولین نمونه جالب در خصوص شکل‌گیری این رویداد محسوب می‌شود.

 نتایج این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.