الگوی یادسپاری (Memorizing)
مقدمه:
الگوی یادسپاری (Memorizing) و مراحل اجرای آن : آیا دوران تحصیل خود را به یاد می آورید
هنگامی كه مجبور بودید در یك زمان كوتاه در درس جغرافیا :
اسامی شهرها، كشورها، پایتخت ها، كوه ها، رودها و محصولات و صنایع و آب وهوای شهرهای مختلف را به خاطر بسپارید
یا در درس تاریخ باید اسامی تمدن ها، سلسله ها، پادشاهان و رویدادها و سال های مربوط به آنها حفظ کنید .
یا در درس شیمی علامت اختصاری عناصر؛ فرمول ها و خواص مواد و در درس ریاضی فرمول ها را به یاد داشته باشید .
یا در درس ادبیات نام شاعران، نویسندگان و كتاب های آنها را حفظ می كردید.
حفظ كردن این همه اسامی چقدر سخت بود و چه زود همه ی آنها را فراموش می كردیم.
در همان زمان خود ما و برخی از دانش آموزان برای به خاطر سپردن این نام ها از شیوه های خاصی استفاده می كردیم
مثلا˝ :
با به هم چسباندن حرف اول این اسامی كلمه معنی داری می ساختیم
با یادآوری این كلمه آن اسامی را نیز به خاطر می آوریم
این الگو بر همین اساس پی ریزی شده است.
مثلا الگوی مش مخ من کامل است .مار نر حلقوی ناقص است
این الگو جهت یادسپاری انواع آوند های کامل و ناقص در زیست شناسی است.
مش = مشبک مخ =مخروطی من = منقوط آوندهای کامل در گیاهانند و مار = مارپیچی ، نر =نردبانی و حلقوی از آوند های ناقص در گیاهان هستند
هدف: این الگو یك الگوی حافظه ای بوده و با استفاده از این الگو استعداد فراگیران در به یادسپردن مطالب تقویت می شود.
همچنین قدرت تخیل دانش آموزان پرورش یافته و فراگیران مجبور به استفاده از قدرت ذهنی خود می شوند.
یكی دیگر از مهمترین نتایج این الگو آگاهی دانش آموزان از این موضوع است كه آموختن یك جریان اسرارآمیز درونی نیست
با استفاده از این الگو فراگیران متوجه این مطلب می شوند كه می توانند فعالیت های ذهنی خود را سازمان دهی و كنترل كنند
بالاخره رشد توانایی یادسپاری به قدرت یادگیری را افزایش داده، در وقت صرفه جویی كرده و موجب ذخیره ی بهتری از اطلاعات می شود.
مراحل اجرای الگوی یادسپاری (Memorizing) و مراحل اجرای آن
1- توجه به مطالب
در این مرحله فراگیر باید افكار خود را روی مطالبی كه باید به خاطر سپارد متمركز سازد و این مطالب را سازمان دهد
اگر به چیزی توجه نكنیم آن را یاد نمی گیریم.
چگونه فراگیر باید مطالب را سازمان دهد؟ یك راه انجام این كار خط كشیدن زیر مطالب مهم است.
راه دیگر درست كردن مطالب است و بالاخره راه سوم مقایسه بین مطالب و پی بردن به ارتباط بین مطالب است.
2- برقراری ارتباط
در این مرحله فراگیر باید مهارت ها و فنونی را بیاموزد تا به كمك آنها بتواند مطالب جدید را به مطالب مربوط دیگری كه قبلا˝ آموخته و یا به كلمات آشنا، عكس ها و غیره پیوند زند واما این فنون و مهارتها چه هستند؟
یكی از این مهارت ها استفاده از روش اتصال كلمه ای است
در این روش باید ابتدا مطلب ناآشنا را به موردی آشنا پیوند دهیم و سپس این پیوند را معنی دار سازیم
مثلا˝
هنگام فراگیری زبان های خارجی برای یادگیری لغت «كارتا» كه یك كلمه اسپانیایی است .
معنی آن نامه ی پستی است ممكن است آن را به كلمه ی انگلیسی «كارت» اتصال دهیم (شبیه سازیم)
و برای معنی دار كردن آن تصویر كارتنی كه درون آن نامه ای است را در نظر بگیریم.
ممكن است این مطلب به ذهن شما خطور كند كه چرا باید برای یادگیری یك كلمه این هم مطالب اضافی را به خاطر سپرد؟
جواب این است كه این پیوندهای اضافی محتوای ذهنی را غنی تر می سازد .
این جریان اتصال و این پیوندها سبب افزایش فعالیت شناختی می شود.
هم چنین می توانید از یك تداعی مسخره و یا مبالغه آمیز استفاده كنید.
- ساخت یك داستان یا جمله ی كوتاه با مفاهیم مورد نظر
- – اتصال اول كلمات و ساخت یك كلمه ی رمز
- ارتباط دادن مفاهیم به مكان یا زمان خاص
- استفاده از تضاد
- بزرگ نمایی
- كدگذاری از دیگر فنون و راهبردهای روش یادسپاری است.
3- ارتباط با حواس مختلف
ما مطالبی را خیلی خوب به یاد می سپاریم كه آن را نه فقط با یك حس بلكه با حواس مختلف پنجگانه خود به خوبی احساس كرده باشیم
بنابراین باید از دانش آموز خواسته شود تا با بیشتر از یك حس خود كار كند .
با ایجاد تصاویر حسی مختلف كه ممكن است حالت مبالغه و طنزآمیز نیز داشته باشد به تقویت یادگیری خود بپردازد
این مرحله در واقع بسط تخیلات حسی می باشد.
4- تكرار و یادآوری
و بالاخره در آخرین مرحله فراگیر باید مطالب را تا زمانی كه كاملا˝ آموخته شوند تمرین كند.
از این الگو نیز مانند سایر الگوها می توان برای سنین مختلف استفاده كرد
البته برای بچه های كوچك تر باید اتصال ها توسط معلم ارائه شود و معمولا˝ خود آنها قادر به برقراری این پیوندها و اتصال ها نیستند.