جاذبه های گردشگری استان کرمان
کرمان در حدود هفت هزار جاذبهی تاریخی دارد که ۷۰۰ مورد از آنها در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
این استان بین استانهای یزد، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و فارس قرار گرفته است.
نام کرمان از نام یکی از ده شاخه اصلی پارسیان که به جنوب ایران آمدند گرفته شدهاست.
شاخههای اصلی پارسیان
شاخههای اصلی پارسیان این ها بودند:
پاسارگادی، مارافی، کرمانی، ماسپی، پانتیالی، دِروسی، دایی، مَردی، دروپیکی و ساگارتی.
کرمان در زمان هخامنشیان بخش عظیمی از شَهر (ساتراپی) فارس به شمار میرفت.
از شهرهای کهن این سامان سیرجان (شیرگان باستان)، شهربابک,0 بردسیر، بافت (تپه یحی) (به اردشیر باستان)، گُواشیر (کرمان امروزی)، فهرج (پهره باستان) و ارگ بم، نرماشیر، راین ، جیرفت و رفسنجان است.
قلعه دختر و قلعه اردشیر از آثار دوران ساسانی در شرق شهر کنونی کرمان، که هنوز خرابههای آنها برجاست،
گواه بر این است که لااقل در زمان اردشیر بابکان در همین محل، شهری آباد یا قلعهای مهم وجود داشتهاست.
مؤلف جغرافیای کرمان معتقد است که حدود ۲۲۰ پس از میلاد، به هنگام فتح کرمان به دست اردشیر این محل گواشیر نام داشته و مرکز ولایت کرمان بودهاست
بنا به گفته هرودت کرمانیا از قبایل دوازدهگانه ایران میباشد و ساتراپی چهاردهم (دارا) مشتمل بر ایالت کرمان بودهاست.
در روایات اساطیری آمدهاست که کیخسرو کرمان و مکران را به رستم بخشید
بعید گاه نبونید
همچنین نشانیهایی از فرمانروایی بهمن بر این خطه میدهند آنگاه روایت تاریخی این سرزمین آغاز میشود و اینکه در زمان هخامنشیان کوروش آن را تبعید گاه نبونید (پادشاه مغلوب شدهٔ بابِل) قرار داد سپس سخن از حکومت اشکانیان را شکست داد و فرزند خود را که او هم اردشیر نام داشت به حکومت کرمان گماشت.
بنا به نوشتههای مورخ کلدانی و کاهن معبد مردوک در سالهای ۵۳۹–۵۳۸ –که کتب او از منابع مهم تاریخ زمان کورش است – کرمان از ولایات تابعه کوروش بوده و محلی مطمئن برای او بشمار میرفتهاست.
در عصر داریوش کبیر نام کرمان جزء ولایات تابعه هخامنشی آمدهاست و در کتیبه بنای شوش کلمهای مشاهده میشود که نام چوب درختی بودهاست که برای استحکام بنای ساختمانها (شاید همان کاخ) به کار میرفته و محل تهیه این چوب کرمان ذکر شدهاست.
در این مورد داریوش میگوید «چوب بیش مکن از گنداره (پیشاور) و کرمان حمل شود»
در متن کتیبهای که از شاپور اول ساسانی – در اطراف کعبه زرتشت در نقش رستم فارس – بدست آمدهاست، شاپور درباره قلمرو خود چنین مینویسد: منم خداوندگار مزداپرست شاپور شاهنشاه ایرانیان وغیر ایرانیان. امارات و ولایات امپراتوری ایران اینها هستند: پارس، پارت، خوزستان، میشان، آشور، آذیان، عربستان، آذرآبادگان (آذربایجان)، ارمینیا، (ارمنستان)، سسیگان، کرمان و سیستان.
در کتب تاریخی از عهد قدیم، چند جا به نام کرمانیان بصورت بخشی از ایران برمیخوریم
هرودت گوید:پارسیها به شش طایفه شهری و ده نشین و چهار طایفه چادرنشین تقسیم شدهاند
شش طائفه اولی عبارتند از: مرفیان، ماسپیان، پانتالیان، دروسیان، گرمانیان در خصوص گرمانیان تصور میرود همان کرمانیان باشند.
در کتیبههای هخامنشی ظاهراً مقصود از کلمه کارمانیا همان کرمان است
مجموعه گنجعلیخان
مجموعه گنجعلیخان کرمان دارای چندین بنای مختلف است که از عهد صفوی به یادگار مانده است.
این مجموعه به همت گنجعلی خان که حاکمی در دوران شاه عباس صفوی بود، ساخته شد.
مجموعه گنجعلیخان کرمان، ۲۶ اردیبهشت ۱۳۴۷ ش ثبت ملی شده است
میدان گنجعلی خان که به شکل مستطیل است، مجموعهای از عناصر شهر را به دور خود جمع کرده است.
بازار گنجعلیخان این مجموعه، همچون سایر بازارهای سنتی ایران، معماری دیدنی و جذابی دارد که صرف قدم زدن در آن تجربهای لذتبخش را برایتان به ارمغان میآورد.
حمام این مجموعه نیز اکنون به موزه مردمشناسی کرمان تبدیل شده و در کنار بازدید از موزه، زیبایی بنا نیز بسیار دیدنی و ستودنی است.
ضرابخانه گنجعلیخان که اکنون به موزه سکه تبدیل شده است
حمام گنجعلی خان :
با عبور از زیر سردر و راهرویی غیرمستقیم، که مانع از دیدن درون حمام و حفظ گرمای آن میشود،
با عبور از یک هشتی کوچک و درگاهی منقوش با حجاری پرندگان دریایی به فضایی بزرگ میرسیم که نامش «رختکن» و نام دیگرش «سربینه» است.
سربینه از فضاهای اصلی بناست که با بکارگیری نظمی کامل و ترکیبی مناسب از سطوح کاشیکاری پرنقش و نگار و رنگارنگ، سنگهای مرمر، سقفهای کاربندی شدهاست .
استفاده از صدای آب حاصل از فوران فوارهها و نورپردازی ویژه، فضایی دلنشین و خاص آفریدهاست.
رختکن، متشکل از یک فضای میانی وسیع با سقفی بلند و پرکار و غرفههای کوچکتر در گرداگرد آن است،
غرفهها نیز حوضچهای با فواره در مرکز خود جای دادهاند.
این غرفهها از انتها به هم مرتبط هستند رختکن، با وجود اینکه فضایی یکپارچه جلوه میکند دارای گوشههایی خلوت و تودرتو است که فضایی مناسب برای استراحت، عبادت و گفتگو را عرضه میکرده است.
رختکن حمام با انواع زیراندازها، سارقهای زردوزی شده سنتی، بقچههای کرباسی، قطیفهها و تن خشک کنهای فراوان، تزئین شدهاست.
در حال حاضر این حمام به صورت موزه مردم شناسی درآمدهاست.
مجسمههایی مومی در جاهای مختلف حمام افرادی از طبقات مختلف جامعه آن زمان نظیر روحانیون، پیشه وران، مردم عادی و غیره را در حمام نشان میدهد.
حمام وکیل : حمام وکیل کرمان بنای باشکوهی است که از معماری زندیه-قاجاریه تاثیر گرفته است.
این بنا دو بخش رختکن و گرمخانه دارد. بنای حمام وکیل در سال ۱۲۸۰ ش ساخته و در سال ۱۳۶۹ ش بازسازی شد.
حمام وکیل در میانه های بازار کرمان قرار گرفته است.
این بنا ، توسط وکیل الملک (اسماعیل خان نوری) حاکم عصر قاجار کرمان و به سبک حمام گنجعلیخان ساخته شده است.
این بنا یکی از حمام های تاریخی، سنتی و باستانی کرمان است که از کف تا دیوار آن کاشیکاری و سرامیک کاری شده و به دو بخش رختکن و گرمخانه تقسیم میشود.
در بنای حمام وکیل ستون های سنگی زیبا و همچنین حوض بزرگی در قسمت خزینه و گرمخانه آن وجود دارد،
ضمن اینکه حجاری حوضچه های دو طرف این حمام بسیار باشکوه است.
اولین بخش از مجموعه وکیل بنای حمام قدیمی یا چایخانه امروزی وکیل است که در سال ۱۲۷۰ به شکل با شکوه و با تأثیر پذیری از سبک معماری دوره زندیه قاجاریه احداث شد.
سر در این حمام در سال ۶۹ به سبک معماری دوره مربوطه اش بازسازی شد و مستقیماً به بازار کرمان مرتبط است.
در حال حاضر این حمام تاریخی به عنوان چایخانه سنتی مورد استفاده قرار میگیرد و مهمانان و بازدید کنندگان در آن همزمان با نوای گوش نواز موسیقی سنتی با فالوده کرمانی و چای مورد پذیرایی قرار میگیرند .
بخش گرمخانه این حمام هم محل صرف غذاهای محلی است.
گنبد جبلیه :
گنبد جبلیه، در منتهیالیه شرقی کرمان در نزدیکی دو قبرستان صاحب الزمان و سید حسین کرمان گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده است.
این گنبد هشت ضلعی که به گنبد گبری نیز شهرت دارد تماماً از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر میرسد.
در هشت طرف آن هشت در بعرض دومتر قرار گرفته که اخیراً برای مستحکم ساختن بنا و جلوگیری از تخریب آن درگاهها را با سنگ مسدود کردهاند و فقط یکی را باز گذاشتهاند.
قسمت بالای گنبد از آجر ساخته شدهاست و در داخل گنبد ظاهراً گچ بریها و تزئین کاریهایی وجود داشته که قسمت بالا ریخته و قسمت پائین را تخریب کردهاند.
ارگ بم :
ارگ بم بزرگترین سازهٔ خشتی در جهان بود که محل آن در نزدیکی شهر بم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد.
در تاریخ پنجم دی ۱۳۸۲ش، در اثر زلزلهٔ شدیدی که شهر بم و حومهٔ آن را تحت تأثیر قرار داد، ارگ بم تقریباً به طور کامل از بین رفت.
چند روز پس از رخ دادن زمینلرزه، رئیس جمهور وقت ایران محمد خاتمی گفت که ارگ بازسازی خواهد شد.
«بم و فضای فرهنگی آن» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدهاست.
این ارگ عظیم که در مسیر جادهٔ ابریشم قرار دارد سده پنجم پیش از میلاد ساخته شدهاست و تا سال ۱۸۵۰م پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود.
ارگ راین:
این ارگ یکی از بزرگترین بناهای خشتی جهان است.
این بنای تاریخی بزرگ با مساحتی بیش از بیست و دو هزار مترمربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است؛ که هرساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است.
ارگ راین در جنوب غربی شهر کنونی راین در استان کرمان ایران قرار دارد.
این بنای خشتی تا حدودی به ارگ تاریخی بم شبیهاست و بر بالای تپهای قرار دارد.
شهر راین با قدمت و تمدن کهن در زمان ساسانیان بواسطه قرار گرفتن در بزرگراه غرب به شرق و راه کرمان به جیرفت و بندرعباس موقعیتی مناسب داشته است.
ارگ راین یکی از مراکز داد و ستد کالا و همچنین بافت پارچه های ارزشمندی بوده است که حتی به مناطق دور مانند مصر نیز صادر میشد.
ارگ راین پس از تخریب ارگ بم بر اثر زلزله این شهر بیش از گذشته مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی قرار گرفته است.
پلان این بنای زیبای خشتی تقریبا مربع شکل است و چندین برج در اطراف آن ساخته شده است.
حصاری که در اطراف این ارگ کشیده شده است بیش از 10 متر ارتفاع دارد و تنها ورودی ارگ از قسمت شرقی آن است که با سر دری بزرگ به محوطه داخلی راه دارد.
درون ارگ راین نیز عناصرى چون بازار، اصطبلهاى زمستانى و تابستانى، زورخانه، اعیان نشین و عام نشین وجود دارد.
ارگ راین که یکی از مهمترین آثار تاریخی کهن راین است،
گفته میشود قدمت ارگ راین به دوره ساسانیان میرسد.
ارگ راین یکی از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی) بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه میزیسته است.
این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار، محل زندگی نوادگان میرزا حسین خان بوده که هنوز گروهی از آنان در این شهر و در شهر کرمان هستند.
نقشه ارگ تقریباً مربع شکل و با چندین برج در اطراف مزین شدهاست.
دور تا دور ارگ را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است.
تنها ورودی ارگ از جبهه شرقی است که با سر در بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد.
این ارگ تا 150 سال پیش، قابل سکونت بوده و مرمت آن از سال 1374 آغاز شده و قسمتهای بازار، حاکم نشین، چهارانبار، آتشکده (زورخانه) و خانه اعیانی مباشر بازسازی شدهاند.
جنگل پردیسان قائم
جنگل پردیسان قائم کرمان در کوههای صاحب الزمان این شهر قرار دارد.
درختان جنگل تماما دستکاشت بوده و از این نظر در ایران عنوان بزرگترین جنگل را دارد.
این جنگل مکانی برای تفریح و سرگرمی طبیعت دوستان و خانوادهها است.
کوههای این بخش همواه پذیرای علاقهمندان به ورزش کوهنوردی هستند.
بر بلندای این جنگل که بام کرمان است، میتوانید چشماندازی زیبا از شهر کرمان را ببینید.
باغ شاهزاده ماهان:
باغ شاهزاده یا شازده در دو کیلومتری شهر ماهان قرار دارد.
این باغ متعلق به دورهی قاجار است.
باغ شاهزاده جزو باغ های ایرانی است که در یونسکو ثبت جهانی شده است.
اطلاعات باغ به ۳۵ زبان ترجمه شده و در نقشه گردشگری این سازمان قرار دارد.
باغ فتح آباد کرمان که در روستای اختبارآباد قرار دارد، الگوی ساخت باغ شازده بوده است.
باغ فتح آباد کرمان :
باغ فتح آباد در روستای اختیار آباد (۲۵ کیلومتری کرمان) قرار دارد و متعلق به دوره قاجار است.
بنای باغ یادبودی از فضلعلیخان بیگلربیگی است.
وی یکی از حاکمان کرمان بوده است.
باغ فتح آباد محل حکمرانی یکی از حاکمان کرمان بوده است.
از وسط این باغ آب قنات عبور میکند و عمارتهای چهار فصل، عمارت مرکزی و برج و باروی آن باعث شده این باغ به مکانی مفرح و زیبا تبدیل شود.
آبشارهای سیمک:
آبشارهای سیمک در ۳۵ کیلومتری شمال کرمان در روستای کوهپایه قرار دارند.
این ناحیه امکانات مناسبی از جمله اردوگاه دارد که باعث شده گردشگران زیادی به این ناحیه مراجعه کنند.
آبشار موجود در سیمک همواره پذیرای کوهنوردان و صخره نوردان است.
صعود به این آبشارها نیازمند تجهیزات و مهارت خاص است
پیست اسکی سیرچ :
یست اسکی سیرچ بزرگترین پیست اسکی جنوب شرق کشور است که در کرمان قرار دارد.
این پیست به فاصله یک ساعت از تل گندم بریان قرار دارد.
پیست اسکی سیرچ مکانی مناسب و مفرح برای تفریحات زمستانی است.
برای دسترسی به این پیست، از جاده قدیم کرمان – بم وارد جاده سیرچ شوید. بعد از عبور از تونل سیرچ در دامنه سمت راست تونل، پیستی طبیعی از برف و یخ قرار دارد.
گندم بریان :
شرق رودخانهی شور شهداد، منطقه گندمبریان به عنوان گرمترین نقطهی کره زمین و یکی از شگفتانگیزترین جاذبههای دنیا قرار دارد.
تمام سطح گندمبریان یا گندمبرشته از سنگها و گدازههای آتشفشانی پوشیده شده است.
سیاهی سطح زمین و شکل عجیب سنگها باعث جذب بیشتر نور خورشید و بالارفتن بیش از حد دما میشود.
اینجا به «ماه زمین» شهرت دارد و در فصل زمستان و اوایل بهار به بهشتی تبدیل میشود که گردشگران بدون دغدغه گرمازدگی از آن بازدید میکنند.
یخدان مویدی :
یخدان مویدی از آثار تاریخی شهر کرمان است.
این بنا در خیابان ابوحامد قرار دارد.
کرمانیها با استفاده از ابداعات و ابزارهایی منحصربهفرد به نام قنات، حفر کانال در عمق زمین، ساخت آبانبارها و یخدانها زندگی بهتری را برای خود ساخته بودند.
هر قنات آب مورد نیاز آبانبارها را تامین میکرد و از زیرزمین به این مکانها متصل بود.
آبانبارها نیز آب مورد نیاز یخدانها را تامین میکردند و یخدانهای بزرگ نیز قنات اختصاصی داشتند.
در واقع میتوان گفت قبل از اختراع برق، در این شهر از یخچال استفاده میشده است.
یخدان مویدی در تاریخ ۲ آبان ۱۳۷۸ ش به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آتشکده و موزه زرتشتیان کرمان :
تنها موزه مردم شناسی زرتشتیان جهان در آتشکده شهر کرمان جای دارد.
فکر بنیانگذاری موزه مردمشناسی زرتشتیان کرمان از سال 1362 ش همراه با بنیانگذاری کتابخانه انجمن زرتشتیان کرمان جان گرفت.
ساختمان موزه در دههی 1370 ش به کوشش بهدینان فرزانه، هرمزدیار اشیدری و مهیندخت سیاوشیان پی ریزی و در سال 1380ش پایان یافت.
از كهنترین اشیاء این موزه یک جلد کتاب دستنویس گاتها با پیشینهی بیشتر از دویست سال و یک آتشدان دستی با تاریخ حک شده 1207 ش است.
گنبد مشتاقیه :
گنبد مشتاقیه که به سه گنبد نیز شهرت دارد، از آثار دوران قاجار در شهر کرمان است.
گنبد مشتاقیه در گذشته در جوار قبرستان کهنه و خارج از حصار شهر قرار داشته است.
این محوطه ابتدا مزار میرزاحسینخان جد اعلای سادات معروف به میرحسینی کرمانی بوده است.
مشتاق در سال ۱۲۰۶ ق به جرم آنکه قرآن را با نوای سهتار مىخواند، سنگسار شد .
جسد او را در کنار مقبره میرزا حسین خان دفن کردند که اینک این مزار معروف به مشتاقیه است.
سه گنبد در سال ۱۲۶۰ ق بر روی قبور مشتاق علیشاه، شیخ اسماعیل و کوثرعلیشاه بنا گردید.
آثار تزئینی مجموعه مشتاقیه که در قرن اخیر ساخته شده است شامل کاشیکاری، نقاشی، گچبری، کاربندی و مقرنس میباشد.
دیدگاه خود را بنویسید