خرید PDF درسنامه این فصل

۴,۹۰۰ تومانافزودن به سبد

خرید PDF درسنامه تمامی 15 فصل

۵۹,۰۰۰ تومانافزودن به سبد

درسنامه

درسنامه علوم این فصل

exam icon

نمونه سوال تشریحی این فصل

نمونه سوال تستی

نمونه سوال تستی علوم این فصل

پاسخ فعالیت ها

پاسخ فعالیت علوم این فصل

پاورپوینت

پاورپوینت علوم این فصل

video icon

فیلم آموزشی علوم این فصل

نمونه سوال تستی ریاضی

نمونه سوال تستی ریاضی این فصل

math

نمونه سوال تشریحی ریاضی این فصل

video icon

فیلم آموزشی ریاضی این فصل

علوم نهم فصل 5 : نیرو

در فصل قبل با مفاهیم حرکت آشنا شدیم. در این فصل به آموزش مباحث نیرو علوم نهم فصل 5 می پردازیم.

نیرو در بحث فیزیک اهمیت زیادی دارد زیرا  هر کاری که روزانه انجام می دهیم، با نیرو سروکار داریم.

علوم نهم فصل 5: نیرو

باز و بسته کردن در و پنجره، راه رفتن، بازی کردن، رانندگی کردن، شنا کردن، حمل کردن اجسام، حرکت وسایل نقلیه، پرواز هواپیما و …

وقتی جسمی را می کشیم یا آن را هلُ می دهیم؛ به آن نیرو وارد می کنیم.

اثر نیرو بر یک جسم، خود را به شکل های مختلف مانند: شروع به حرکت کردن، توقف،کم یا زیادشدن سرعت، تغییر جهت سرعت و تغییر شکل آن جسم نشان می دهد.

انواع نیرو در علوم نهم فصل 5 : 

علوم نهم فصل 5: نیرو تقسیم بندی نیرو

نیرو اثر متقابل بین دو جسم است.

به عبارت دیگر :

در به وجود آمدن نیرو، همواره دو جسم مشارکت دارند و البته این اجسام لزوماً در تماس با یکدیگر نیستند.

علوم نهم فصل 5: نیرو و اثر آن

اگر بر جسمی چند نیرو به طور هم زمان اثر کند و این نیروها اثر یکدیگر را خنثی کنند، می گوییم نیروهای وارد بر جسم متوازن اند.

به عبارت دیگر اگر برآیند نیروهای وارد بر جسم صفر باشد، نیروهای وارد بر جسم متوازن اند.

آزمایش نشان می دهد،

تا زمانی که نیروهای وارد بر جسم متوازن باشند جسمِ ساکن، همچنان ساکن باقی می ماند .

 علوم نهم فصل 5: نیرو و توازن نیرو

اگر  جسم در حال حرکت باشد همچنان به حرکت خود ادامه خواهد داد و تغییری در نحوه ی حرکت آن ایجاد نخواهد شد؛ یعنی سرعت آن تغییر نخواهد کرد.حرکت

اگر در جسمی توازن نیروها به هم بخورد، یعنی نیروهایی که بر آن تأثیر می گذارند، همدیگر را خنثی نکنند،آنگاه نیروی خالصی بر جسم اثر خواهد کرد و جسمِ ساکن شروع به حرکت می کند.

اگر در جسمی توازن نیروها به هم بخورد، یعنی نیروهایی که بر آن تأثیر می گذارند،اگر جسم در حال حرکت باشد، تغییری در حرکت آن به وجود خواهد آمد.

 نیروهای متوازن در علوم نهم فصل 5 :

اگر نیروهای وارد بر جسم در توازن باشند؛ یعنی نیروی خالص صفر باشد، سرعت جسم تغییر نمی کند.

وقتی که نیروهای وارد بر جسم در توازن نباشند. به عبارت دیگر نیروی خالصی بر جسم وارد شود سبب تغییر سرعت آن می شود؛ یعنی نیرو سبب ایجاد شتاب می شود.

مثلاً وقتی شما به تنهایی یک جسم را هل می دهید، جسم شروع به حرکت می کند و سرعت آن افزایش می یابد؛ یعنی نیرو سبب تغییر سرعت یا به عبارت دیگر سبب ایجاد شتاب در جسم می شود.

هرگاه بر جسم نیروی خالصی وارد شود، جسم تحت تأثیر آن نیرو شتاب می گیرد. این شتاب نسبت مستقیم با نیروی وارد بر جسم دارد و در همان جهت نیرو است و با جرم جسم نسبت وارون دارد. پس نیروی حاصل برابر خواهد بود با:

علوم نهم فصل 5: نیرو و حرکت شتابدار

وزن جسم برابر با نیروی گرانشی (جاذبه ای) است که از طرف زمین بر جرم جسم وارد می شود.

وزن جسم را با نیروسنج اندازه می گیرند و یکای آن نیوتون است.

بنابراین بر اساس قانون دوم نیوتون و با صرف نظر کردن از مقاومت هوا می توانیم بنویسیم:

وزن جسم  = جرم جسم× شتاب جاذبه

اگر جرم جسم را با m و شتاب جاذبه را با g نشان دهیم، رابطهٔ بالا به شکل زیر در می آید:

W= mg

علوم نهم فصل 5: نیروی کنش و واکنس نیروی کنش و واکنش در علوم نهم فصل 5 : 

وقتی با دست خودرویی را هل می دهیم، حس می کنیم خودرو نیز ما را هل می دهد.

یعنی در برهم کنش بین دست و خودرو دو نیرو وجود دارد.

نیرویی که ما به خودرو وارد می کنیم و نیرویی که خودرو به دست ما وارد می کند.

اگر نیروی دست که خودرو را هل می دهد، کُنش بنامیم، نیرویی که خودرو به دست ما وارد می کند، واکنش نامیده می شود.کنش و واکنش درعلوم نهم فصل 5: نیرو

اگر قطب های همنام دو آهنربا را به هم نزدیک کنیم، آهنربای اوّلی آهنربای دومی را دفع می کند (کنش) و آهنربای دومی نیز آهنربای اوّلی را دفع می کند(واکنش).

همچنین وقتی دو جسم باردار الکتریکی مثبت و منفی را به هم نزدیک می کنیم بار مثبت، بار منفی را جذب می کند (کنش) و بار منفی نیز بار مثبت را جذب می کند (واکنش).

نیروهای وارد بر جسم ساکن،متوازن اند.

بنابراین باید به جز وزن جسم که آن را به طرف پایین می کشد، نیروی دیگری از طرف سطح بر جسم رو به بالا وارد شده باشد تا اثر وزن را خنثی کند.

به این نیرو، نیروی عمودی سطح یا تکیه گاه گویند و آن را با N نشان می دهند.

هرچه جسم سنگین تر باشد،نیروی عمودی تکیه گاه نیز بیش تر خواهد بود.علوم نهم فصل 5: نیرو ی تکیه گاه

فرد به كمک طناب شروع به كشیدن جعبه می‌كند اما نیروی وارده كم بوده و در نتیجه جعبه حركتی نمی كند.

اگر باز قانون اوّل نیوتن را برای جعبه پیاده كنیم همچنان دو نیروی وزن و نیروی عمودی تكیه گاه همدیگر را خنثی می کند.

 اصطكاك ایستایی در علوم نهم فصل 5 : 

در این حالت حتماً بایستی نیرویی به موازات سطح ولی در خلاف جهت وجود داشته باشد كه نیروی جلو برنده فرد را خنثی كند، این نیرو همان نیروی اصطكاك ایستایی است.

در اثر هل دادن یا کشیدن جسم روی سطح افقی ، شروع به حرکت کند.علوم نهم فصل 5: نیرو ی اصطكاك ایستایی

اگر از هل دادن یا کشیدن دست برداریم، سرعت جسم کاهش می یابد و پس از مدتی می ایستد.

اصطکاک جنبشی در علوم نهم فصل 5 : 

نیرو سبب تغییر سرعت جسم می شود،اصطکاک جنبشی

نیرویی در خلاف جهت حرکت بر جسم وارد شده باشد و سبب ایستادن جسم شود.

این نیرو را نیروی اصطکاک جنبشی می نامیم

اصطکاک به عواملی چون:

  1. نیروی عمودی،
  2. شرایط سطح های تماس از نظر زبری
  3. و جنس سطح های تماس بستگی دارد.

در سطح هموار ، حرکت دادن اجسام آسان تر است. چون اصطکاک کمتری بین جسم و سطح  به وجود می آید و برعکس،علوم نهم فصل 5: نیرو اصطکاک و عوامل

در صورتی که سطح هموار نباشد حرکت دادن جسم دشوارتر بوده و اصطکاک بیشتری بین این دو سطح به وجود می آید.

خرید PDF درسنامه این فصل

۴,۹۰۰ تومانافزودن به سبد

خرید PDF درسنامه تمامی 15 فصل

۵۹,۰۰۰ تومانافزودن به سبد